بوریک اسید چیست؟

بوریک اسید چیست؟

خانواده کربوکسیلیک اسیدها بسیار گسترده و وسیع است، بوریک اسید که نام دیگر آن بوراسیک اسید است نیز نوعی کربوکسیلیک اسید به شمار می‌رود. از این اسید بیشتر به عنوان ضدعفونی کردن و گندزدایی سطوح استفاده می‌شود به همین دلیل خواص اسیدی نسبتا بالایی دارد. بوریک اسید در بسته‌بندی و وزن‌های مختلف به دو شکل پودر و کریستالی ارائه می‌شود. این اسید قابلیت انحلال در آب را دارد و هرچه دمای آب افزایش پیدا کند قدرت انحلال آن در آب نیز بیشتر خواهد شد.

خرید اسید بوریک

مشخصات فنی بوریک اسید

روش تولید بوریک اسید

اسید بوریک از واکنش بوراکس یا سدیم تترابورات ده آبه با اسیدهای معدنی مانند اسید کلریدریک تولید می­شود:

Na₂B₄O₇·10H₂O + 2HCl → 4B(OH)₃ + 2NaCl + 5H₂O

همچنین به عنوان محصول جانبی از هیدرولیز تری­ هالیدهای بور و دی­ بوران­ها تولید می­شود:

B₂H₆ + 6H₂O → 2B(OH)₃ + 6H₂

BX₃ + 3H₂O → B(OH)₃ + 3HX (X = Cl, Br, I)

بوریک اسید حاصل یک واکنش شیمیایی بین موادی چون سدیم تتربورات دکاهیدرات با اسیدهای معدنی چون اسید هیدروکلریک است. این اسید در واکنش شیمیایی دیگری ساخته خواهد شد اما درصد موفقیت ساخت بوریک اسید در آن به مراتب کمتر از مورد اول خواهد بود، در این واکنش شیمیایی بوریک اسید نتیجه واکنش هیدرولیز دی‌بوران با تری هالید بورن خواهد بود.
به طور کلی بوریک ماده‌ای بسیار مهم و مفید برای سلامتی انسان است و به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد از رشد سلول‌های سرطانی در بدن فرد جلوگیری می‌کند. بوریک را می‌توان در برنج، نان، موز، سیب، بادام و بادام زمینی پیدا کرد.

ویژگی های بوریک اسید

• یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین استفاده از بوریک اسید، استفاده از آن در ساخت انواع سم‌ حشرات و حشره‌کش‌ها است. با استفاده از بوریک اسید سم مخصوص حشراتی چون موریانه، کک، سوسک، قارچ و … ساخته خواهد شد.
• بوریک اسید قابل استفاده در بخش دارویی و درمانی هم است، به این ترتیب که از این اسید در ساخت انواع بتادین، پماد و ضدعفونی‌کننده‌های زخم و سوختگی استفاده می‎‌شود. از این اسید در ساخت محلول‌های شستشوی چشم و گوش به دلیل خاصیت آنتی باکتریالی که دارند نیز به وفور استفاده می‎شود.
• در صنعت کشاورزی از این اسید در جهت تحریک رشد گیاهان استفاده می‌کنند، با اضافه کردن درصد مشخصی از این اسید به کود، گیاهان جذب و فتوسنتز بیشتری انجام می‌دهند و سریع‌تر رشد می‌کنند.
• برای ضدعفونی کردن آب استخرها علاوه بر کلر از درصد بسیار کمی بوریک اسید استفاده می‌شود.
• در بخش ساخت سرامیک و کاشی از بوریک اسید به عنوان یک براق‌کننده و جلادهنده استفاده می‎شود.
• یکی از مهم‌ترین و خاص‌ترین استفاده‌ها از این اسید در بخش نیروگاه‌های هسته‌ای بوده است، در نیروگاه به منظور کاهش حرارت و برای خنثی کردن نوترون از بوریک اسید استفاده می‌کنند.
• در برخی از مکمل‌های غذایی بوریک اسید استفاده شده است، این اسید باعث افزایش استحکام استخوان‌ها و مفصل‌ها خواهد شد.

نکات ایمنی بوریک اسید

آیا این ماده برای سلامتی خطر دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، بوریک اسید همانطور که از اسمش پیدا است ماده‌ای اسیده بوده و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های اسیدها خورنده بودن آن است، هرچقدر درصد اسید موجود کمتر باشد باز هم خاصیت خود را حفظ می‌کنند. در حین کار با این مواد چند نکته باید رعایت شود:

1. از تماس بوریک اسید با پوست دست به شدت جلوگیری شود، این اسید خاصیت سوزانندگی دارد و ممکن است باعث سوختگی شدید پوست دست شود.
2. از تماس بخار اسید با چشم و استنشاق آن جلوگیری کنید به همین منظور بهتر است در حین کار از ماسک فیلتر دار و عینک محافظ استفاده شود.

مشخصات و نام­های مترادف اسید بوریک

اسید بوریک اسیدی ضعیف با فرمول بسته BH₃O₃ یا H₃BO₃ و فرمول گسترده B(OH)₃ است. اسید بوریک اغلب به عنوان ضدعفونی کننده، حشره ­کش، مهارکننده شعله آتش، جاذب نوترون و ماده اولیه برای تولید سایر ترکیبات شیمیایی استفاده می­شود. وقتی به صورت ماده معدنی اتفاق افتاده باشد، ساسولیت نامیده می­شود.

مطابق نامگذاری اتحادیه بین­ المللی شیمی محض و کاربردی یا آیوپاک، بوریک اسید یا تری­ هیدرواکسیدوبوران نامیده می­شود. ولی با نام­های ارتوبوریک اسید، هیدروژن بورات، بوراسیک اسید، ساسولیت، اُپتیبور، بوروفکس، تری­ هیدروبوران، بور(III) هیدروکسید و بوران تری­ هیدروکسید نیز شناخته شده و با شماره CAS 3-35-10043 معرفی می­شود. در بازار به اسید بوریک معروف است.

خواص فیزیکی و شیمیایی اسید بوریک

ماده جامدی است که به صورت پودر سفید یا بلورهای بدون رنگ وجود دارد. دارای دانسیته 435/1 گرم بر سانتی­متر مکعب، نقطه ذوب و نقطه جوش 9/170 و 300 درجه سانتیگراد است و در آب حل می­شود.

انواع اسید بوریک

آزمایشگاهی: اسید بوریک برای مصارف آزمایشگاهی با خلوص زیاد در بسته ­های 250 و500 گرمی و1 و 2 کیلوگرمی در ظروف پلاستیکی مقاوم وجود دارد.

صنعتی: اسید بوریک صنعتی با خلوص بیشتر از 99% در بسته­ های 25 کیلویی یا بیشتر موجود است.

کاربردهای اسید بوریک

پزشکی و داروسازی: اسید یوریک خاصیت آنتی­ باکتری و آنتی ­قارچ دارد و به همین علت در پزشکی به عنوان ضدعفونی کننده استفاده می­شود. داروهای دارای مقادیر کمی اسید بوریک برای ضدعفونی کردن، تنظیم pH و رفع خشکی چشم مصرف می­شوند. کاربرد دیگر آن برای رفع عفونت واژینال است که عموما به صورت کپسول استفاده می­شود.

صنایع چوب: از اسید بوریک به‌عنوان عامل ضدحشره، قارچ و نگه‌دارنده در چوب‌های خام استفاده می‌شود.

کشاورزی: برای بهبود فرایند جذب و فتوسنتز در گیاهان و به منظور متعادل کردن مواد مغذی و رشد بیشتر محصولات کشاورزی استفاده می‌شود.

روان کننده‌ها: با توجه به خاصیت ضدعفونی، برای پایداری زیستی و تنظیم pH استفاده می‌شود.

شیشه‌سازی: در محصولات شیشه‌ای مختلف از اسید بوریک می‌شود. شیشه­ های بوروسیلیکات در برابر تنش حرارتی مقاوم هستند و در ظروف آزمایشگاهی کاربرد زیادی دارند.

سرامیک‌سازی: بورات­ ها باعث کاهش انبساط حرارتی مواد شده و جلای بیشتری به سرامیک، کاشی و ظروف لعاب‌دار می‌دهند.

متالورژی: ترکیبات بور در تولید استیل و فلزات غیرآهنی و  آلیاژها استفاده می­شود. همچنین برای جوشکاری و تولید برخی روکش­ها به عنوان کمک ذوب استفاده می­شود.

مصارف مغناطیسی: فروبرون برای ساخت آهنرباهای خیلی قوی استفاده می‌شود

سایر مصارف:  اسید بوریک و ترکیبات بور مصارف دیگری نیز دارند که برخی از آن­ها عبارتند از:

1. تنظیم اسیدیته محیط­های شیمیایی مختلف.
2. کنترل کننده غلظت رنگ­ها
3. تثبیت pH مواد منفجره
4. ساخت لایه­ های مقاوم سطح شیشه‌ها در برابر حرارت و مواد شیمیایی
5. ساخت صفحه‌های ظریف LCD
6. ساخت سرامیک‌های زیبا
7. استفاده در مواد آرایشی به علت خاصیت ضدباکتری

بازار جهانی اسید بوریک

حدود 5 میلیون تن اسید بوریک در سال 2001 در جهان تولید و مصرف شده است. چین و آمریکا بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان اسید بوریک هستند. بزرگ‌ترین منابع سنگ‌ معدن اسید بوریک یعنی بوراکس در کشورهای ترکیه و آمریکا وجود دارد به همین دلیل کارخانه‌های بزرگ تولید اسید بوریک در این دو کشور است. در کشورهای آسیایی مانند چین به دلیل رشد صنایع نساجی، بردهای الکترونیکی چاپی، کشتی‌سازی، تولید شیشه برای دستگاه‌هایی با صفحه ‌نمایش تخت ال سی دی و به دلیل اینکه مصرف‌کنندگان نمایشگرهایی با صفحه ‌نمایش مسطح را ترجیح میدهند استفاده از این محصول به‌طور روزافزونی افزایش پیدا کرده است.

نگه­داری و انبارداری اسید بوریک

ذخیره کردن اسید بوریک باید در مکانی خنک و دارای تهویه مناسب انجام شود و از مواد ناسازگار دور باشد. اگر از مخزن استفاده نمی­شود، درب ظرف باید کاملاً بسته باشد .از تابش مستقیم نور آفتاب، شعله و جرقه باید دور نگه­داری شود .اسیدها و اکسنده­های قوی با اسید بوریک ناسازگار هستند و باید دور از آن­ها نگه­داری شود.

نکات ایمنی اسید بوریک

اسید بوریک جامد می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها و پوست ‌شود. همچنین، بر باروری و سقط‌جنین در افراد و تولد نوزادان ناقص اثر دارد.

خرید اسید بوریک

در شیمی بازار به راحتی می‌توانید اسید بوریک را خریداری کنید. شیمی بازار که خود پلتفرمی مناسب برای خرید اینگونه مواد است، با ارتباط برقرار کردن بین تولیدکنندگان و واردکنندگان با خریداران، زمان بر طرف کردن نیاز گروه‌های مختلف تحقیقاتی و صنعتی را در سریع‌ترین زمان ممکن فراهم می‌کند. این فضا شفاف و سالم بوده و خریدار در جریان تمام مراحل از فروش تا حمل و نقل ماده با بیشترین دقت و تا رسیدن محصول به  دست خریدار، با شفافیت کامل عمل می‌کند.

فروش اسید بوریک

شرکت‌هایی که در زمینه تولید و یا وارد کردن این ماده دخیل‌اند، می‌توانند با برقراری ارتباط با شیمی بازار، محصول خود را به راحتی و با امنیت کامل به فروش بگذارند. در این پلتفرم، تولیدکنندگان و واردکنندگان می‌توانند با اطمینان کامل از امکاناتی که در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد، استفاده کنند. مزیت استفاده از پتلفرم شیمی بازار، راه‌اندازی کسب و کاری سالم و شفاف در فضای دیجیتال است. شیمی بازار امکان همه‌ این موارد را با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و مناسب فراهم می‌سازد.