هیومیک اسید چیست ؟ ویژگی و روش تولید هیومیک اسید

هیومیک اسید چیست ؟

خانواده کربوکسیلیک اسیدها بسیار متنوع و گسترده هستند، هیومیک اسید(humic-acid) هم یکی از اعضای این خانواده بوده که با خاصیت اسیدی که دارد در بسیاری از صنایع از آن استفاده می‌شود. در واقع هیومیک اسید یک ترکیب آلی محسوب می‌شود. این اسید به رنگ قهوه‌ای تیره است و ساختار بسیار پیچیده و گسترده‌ای دارد به همین دلیل است که به راحتی در آلکالین‌ها حل می‌شود.
هیومیک اسید در بسته بندی‌های مختلف به سه صورت مایع، پودری و گرانول ارائه شده که هر یک با توجه به کارایی و کاربردی که دارند مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

انواع هیومیک اسید

هیومیک اسید پودری: این نوع از هیومیک اسید کاملا در آب حل خواهد شد و در ترکیبات ساختاری آن‌ها درصد مشخصی پتاسیم وجود دارد.

هیومیک اسید مایع: این نوع هیومیک اسید هم کاملا در آب حل خواهد شد.

هیومیک اسید گرانول: این نوع از هیومیک اسید در مقایسه با هیومیک اسید پودری و مایع کیفیت و کارایی بسیار کمتری دارد، این اسید را از مواد معدنی استخراج می‌کنند به همین دلیل شبیه به گرانول است.

روش تولید هیومیک اسید 

هیومیک اسید از آن دسته از اسیدهایی بوده که به دست طبیعت ساخته می‌شود، معمولا مقداری شاخ و برگ گیاهان را در زیر لایه‌ای از خاک قرار می‌دهند و برای سه ماه رطوبت، آب و گرمای لازم را برای این قسمت فراهم می‌‌کنند و پس از گذشت سه ماه این مواد به خاک کمپوست تبدیل می‌شوند و اگر این فرآیند به همین ترتیب به مدت یک سال ادامه داشته باشد، بعد از گذشت این مدت خاک کمپوست به هیومیک اسید تبدیل خواهد شد.

چرخه دیگری وجود دارد که هیومیک اسید در آن ساخته می‌شو.، فرآیند تولید هیومیک اسید در این چرخه بدین گونه است: بعد از مرگ هر گیاه یا جانداری مولکول‌های بدن و باقی‌مانده آن‌ها در طبیعت باقی می‌ماند و از باکتری‌های مواد موجود تغذیه می‌کنند. این بقایا ممکن است توسط جانوران دیگر خورده شوند یا وارد چرخه تولید گیاهی شوند که در ادامه تغییر شکل پیدا می‌کنند و به ماده‌ای به نام هوموس تبدیل می‌شوند و نهایتا برای به دست آوردن هیومیک اسید تنها کافی است آن را از هوموس استخراج کنند.
مواد اصلی تشکیل دهنده هیومیک اسید ترکیبات آلی و ارگانیک متفاوت همچون اسیدهای آمینه, پپتیدها,  فنول‌ها, آلدئیدها و اسیدهای نوکلئیک در پیوند با انواع کاتیون‌ها هستند.

کاربردهای هیومیک اسید

• به دلیل طبیعی بودن هیومیک اسید از آن در کشت ارگانیگ استفاده می‌شود تا مواد افزودنی و شیمیایی به محصولات آسیب نزند.
• هیومیک اسید به عنوان یک افزایش‌دهنده طول و وزن ریشه معرفی شده و باعث افزایش ریشه دهی و رشد گیاه در خاک نیز خواهد شد.
• ترکیب این اسید در کودها باعث مصرف کمتر کودهای حیوانی و گران قیمت می‌شود که از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.
• ظرفیت نگهداری آب را در خاک افزایش خواهد داد و به دنبال این موضوع نیتروژن موجود در خاک هم افزایش پیدا می‌کند.
• خواص فیزیکی و شیمیایی خاک به طرز چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

هیومیک اسید در صنعت کشاورزی:

هیومیک اسید، ماده ای ارزشمند و کاربردی در صنعت کشاورزی می باشد که می تواند به بهبود وضعیت خاک و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی کمک بزرگی کند. در واقع این محصول به صورت مستقیم بر روی خاک تاثیر می گذارد. از ویژگی های مهم و اساسی هیومیک اسید می توان به موارد زیر اشاره کرد‌:

به طور کلی مهمترین ویژگی هیومیک اسید را افزایش میزان محصول دهی خاک می دانند. در واقع هیومیک اسید، می ‌تواند آنزیم های موجود در داخل خاک را به گونه ‌ای تحریک کند که منجر به افزایش میزان محصول دهی خاک شود. همچنین این ماده به افزایش تعداد میکروارگانیسم های مفید درون خاک کمک می کند.

هیومیک اسید یک منبع غنی از ویتامین برای خاک می باشد. در واقع هیومیک اسید دارای عناصر گوناگون نظیر نیتروژن با نماد شیمیایی N، روی با نماد شیمیایی Zn، فسفر با نماد شیمیایی P و… می باشد.

فقر آهن خاک یکی از مشکلات حاد و جدی برای گیاهان محسوب می شود که می تواند اختلالاتی در روند رشد و نمو گیاهان ایجاد کند. به همین علت فعالان صنعت کشاورزی، مقادیری از هیومیک اسید را به خاک اضافه می کنند، زیرا این ماده می تواند جذب آهن خاک را افزایش دهد.

برخی از خاک ها، دارای مقادیر زیادی از نمک هستند. حضور بیش از حد نمک در خاک، می تواند به روند رشد گیاهان صدمه وارد کند. با افزایش هیومیک اسید به خاک می توان میزان نمک موجود در خاک را به گونه ای متعادل کرد که گیاهان آسیب نبینند.

از دیگر ویژگی‌ های اساسی هیومیک اسید در صنعت کشاورزی می توان به تقویت ریشه گیاهان اشاره کرد. در واقع هیومیک اسید با حضور خود در خاک می تواند ریشه گیاهان را تقویت کند تا بتوانند مقادیر بیشتری از آب و مواد غذایی را به خود جذب کند. با جذب هرچه بیشتر مواد مغذی و آب، شاهد محصولات با کیفیت تری خواهیم بود.

زمانی که مقادیری از هیومیک اسید در خاک حضور داشته باشد، می تواند میزان اسیدی و بازی بودن خاک را تنظیم کند و به گونه ای خاک را برای کشت انواع محصولات متعادل سازد.

هیومیک اسید نوعی آفت کش نیز محسوب می شود و می تواند از وقوع انواع بیماری ها جلوگیری کند.

عنصر نیتروژن با نماد شیمیایی N یکی از عناصر حیاتی موجود در خاک برای رشد گیاهان می باشد. حضور مقادیر کافی از هیومیک اسید در خاک می تواند جذب نیتروژن را افزایش دهد. به همین علت هیومیک اسید به رشد هرچه سریع تر و بهتر گیاهان کمک می کند.

نگهداری از هیومیک اسید

بهتر است به منظور افزایش کیفیت و بازده این محصول آن را در محلی خشک و به دور از تابش نور مستقیم خورشید نگهداری کنید، اگر قصد ترکیب این اسید با سایر کودهای شیمیایی را دارید بهتر است ابتدا در حجم بسیار کم آن را امتحان کنید.