سدیم تری پلی فسفات چیست ؟ مشخصات و روش تولید و کاربردها

سدیم تری پلی فسفات چیست ؟

سدیم تری پلی فسفات(Sodium triphosphate) که به نام‌های دیگری چون تری فسفریک اسید، نمک پنتا سدیم شناخته شده، در واقع یک ترکیب معدنی بوده که امروزه در گریدهای خوراکی و صنعتی ارائه شده است. این ترکیب پلیمری به شکل جامد و سفید رنگ بوده است در صنایع مختلفی از آن استفاده می‌کنند و کاربردهای بسیار متفاوتی دارد. از جمله ترکیبات اصلی در ساخت این پلیمر نمک سدیم پلی فسفات، پنتا آنیون و اسید تری فسفریک بوده است.

خرید سدیم تری پلی فسفات

سدیم تری پلی فسفات در آب قابلیت انحلال پذیری بسیار بالایی دارد و به عبارتی دیگر در حضور آب هیدرولیز خواهد شد. از طرفی این ترکیب برای محیط زیست مضر بوده و به چرخه طبیعت آسیب وارد می‌کند و از آنجایی که از این ترکیب پلیمری در تهی و تولید شوینده‌ها به وفور استفاده می‌شود و طرفداران حفظ محیط زیست خواستار منع استفاده از این ترکیب معدنی در برخی از شوینده‌های خانگی و صنعتی هستند.

مشخصات فنی سدیم تری پلی فسفات

روش تولید سدیم تری پلی فسفات

ابتدا دو ماده مهم و اصلی در تهیه سدیم تری پلی فسفات که باید با همدیگر ترکیب شوند کربنات سدیم و اسید فسفریک نام دارد، از ترکیب این دو مواد دو نمک به نام‌های مونو سدیم فسفات و دی سدیم فسفات ساخته خواهد شد و زمانی که این دو نمک را در دمای بالا حدود 300 درجه حرارت دهند، سدیم تری پلی فسفات ساخته خواهد شد.

مضرات و نکات ایمنی سدیم تری پلی فسفات

• این ترکیب پلیمری به هیچ عنوان قابل احتراق نیست.
• برای کار با سدیم تری پلی فسفات از عینک محافظ، دستکش کار و ماسک فیلتردار استفاده کنید.
• اگر با پوست دست و یا چشم تماس برقرار کرد بهتر است با شوینده مناسب و آب ولرم محل را شست و شو دهید.
• در صورت استنشاق گاز سدیم تری پلی فسفات به محیط آزاد بروید، بهتر است از این ترکیب در محیط بسته استفاده نکنید.

آماده‌سازی سدیم تری پلی فسفات

تری پلی فسفات سدیم با گرم کردن مخلوط استوکیومتری فسفات دی سدیم، Na2HPO4 و مونو سدیم فسفات، NaH2PO4 در شرایط کنترل شده تولید می‌شود.

2 Na2HPO4 + NaH2PO4 → Na5P3O10 + 2 H2O

خواص فیزیکی و شیمیایی سدیم تری پلی فسفات

سدیم تری پلی فسفات (STPP)، یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی Na5P3O10 است. نمک سدیم پلی فسفات، پنتا آنیون است که پایه ترکیب آن اسید تری فسفریک است. این ماده در مقیاس وسیعی به عنوان ماده اصلی و تشکیل‌دهنده بسیاری از محصولات داخلی و صنعتی به ویژه مواد شوینده تولید می‌شود.

کاربردهای تری پلی فسفات سدیم

کاربرد سدیم تری پلی فسفات در تصفیه آب 

سدیم تری پلی فسفات در صنعت تصفیه آب آشامیدنی نقش بسیار مهم را ایفا می‌کند، این ترکیب پلیمری باعث نرم کردن و جداسازی مواد در آب شده و مانع از لخته شدن مواد زائد در آب می‌شود.

سدیم تری پلی فسفات در گریدهای صنعتی ( قابل استفاده در بخش‌های صنایع و معادن، شوینده‌ها و پاک کننده‌ها و کاشی و سرامیک) و گریدهای خوراکی چون ( قابل استفاده در تولید آبمیوه، لبنیات، کنسرو سازی و… ) استفاده می‌شود.

کاربرد سدیم تری پلی فسفات در مواد شوینده

STPP بیشتر به عنوان جزء اصلی مواد شوینده تجاری استفاده می‌شود. این ماده در صنعت نرم‌کننده و روان‌کننده آب به عنوان یک سازنده، کاربرد دارد. مواد شوینده در آب سخت (آب حاوی غلظت بالای ⁺Na² و ⁺Ca²) غیرفعال می‌شوند.

^–TPP⁵ به عنوان عامل تشکیل دهنده‌ای با مسئولیت بسیار بالا، باعث پیوند محکم مواد معدنی می‌شود و مانع از تداخل آن‌ها در شوینده سولفونات می‌گردد.

کاربرد سدیم تری پلی فسفات در برنامه‌های غذایی

STPP به عنوان ماده نگهدارنده در غذاهای دریایی، گوشت، مرغ و خوراک دام استفاده می‌شود. این ماده در تولید مواد غذایی به عنوان E عدد E451 رایج است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده ، STPP را به طور کلی به عنوان “یک ماده بی‌خطر” می‌شناسد.

سایر کاربرد های سدیم تری پلی فسفات

• از سدیم تری پلی فسفات در تهیه و تولید انواع پاک کننده‌ها و شوینده‌های بهداشتی استفاده می‌کنند.
• قابل استفاده در صنعت ساخت کاشی و سرامیک، در این بخش از سدیم تری پلی فسفات به عنوان یک روان‌ساز استفاده می‎شود.
• قابل استفاده درصنعت نساجی و صنعت تولید کاغذ
• قابل استفاده در صنایع پتروشیمی
• از سدیم تری پلی فسفات به عنوان یک افزودنی در صنعت خوراکی استفاده می‎شود.
• نگهدارنده رطوبت مورد نیاز در مواد شوینده

از مصارف دیگر سدیم تری پلی فسفات می‌توان در صنایع و موارد مختلف مانند: سرامیک (کاهش ویسکوزیته لعاب‌ها تا حد معینی)، برنزه کردن چرم (به عنوان عامل ماسک و برنزه کننده مصنوعی – SYNTAN)، ضد پخت، تنظیم‌کننده نگهدارنده‌ها، بازدارنده شعله، کاغذ، رنگدانه‌های ضدخوردگی، پارچه، تولید لاستیک، تخمیر، ضدیخ اشاره کرد.

اثرات سلامتی سدیم تری پلی فسفات

پلی فسفات‌ها در فسفات‌های ساده هیدرولیز می‌شوند. به عنوان مثال، ATP ، به عنوان یک مشتق مرتبط با تری فسفات، در زندگی ماده‌ای ضروری است. می‌توان گفت، سمیت پلی فسفات‌ها کم است، زیرا کمترین LD50 پس از تجویز خوراکی > ۱۰۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن است. لازم به ذکر است در موارد استفاده مشابه از SPTT، هیچ اثر جهش زا ، سرطان زا یا آسیب‌های تناسلی مشاهده نشده است.

تاثیرات محیطی سدیم تری پلی فسفات

در سال ۲۰۰۰ ، میزان مصرف جهانی STPP تقریباً ۲۰۰۰۰۰۰ تن تخمین زده شده است. این ماده از آنجا که در آب بسیار محلول است، به طور قابل ملاحظه به لجن فاضلاب منتقل نمی‌شود و درواقع با پخش لجن به خاک انتقال می‌یابد. تا به حال هیچ خطر محیطی در خاک یا هوا مربوط به استفاده از STPP در مواد شوینده نشان داده نشده است.
به عنوان یک عنصر از محصولات تمیز کننده خانگی، سدیم تری پلی فسفات موجود در فاضلاب خانگی عمدتا از طریق تصفیه خانه‌های فاضلاب، از طریق مخازن سپتیک، نفوذ یا سایر سیستم‌های فاضلاب خودمختار به محفظه آبزیان منتقل می‌شود.
از آنجا که سدیم تری پلی فسفات STPP یک ماده معدنی است، مطالعات تجزیه بیولوژیکی در مورد این ماده کاربردی ندارند .با این حال، در نهایت می توان STPP را به ارتو فسفاتی که توسط جلبک‌ها و یا میکروارگانیسم‌ها قابل جذب است، هیدرولیز کرد. بنابراين STPP زمانی كه در چرخه فسفر طبيعی جذب می‌شود، به پایان می‌رسد. مطالعات معتبر منتشر و تایید شده توسط منابع آگاه در زمینه بیوشیمیایی، نشان می‌دهد که STPP با فعالیت بیوشیمیایی در تماس با فاضلاب‌ها (در لوله‌های فاضلاب و سازه‌های فاضلاب) و همچنین در محیط آبی، هیدرولیز می‌شود.

ایمنی سدیم تری پلی فسفات

تنفس

نباید در معرض بخارات سدیم تری پلی فسفات STPP قرار بگیرید و در صورت لزوم از ماسک استفاده شود. چنانچه این اتفاق افتاد فرد را به هوای آزاد منتقل کرده و در صورتی که تنگی نفس ادامه داشت تنفس مصنوعی داده شود و یا از دستگاه اکسیژن استفاده شود.

تماس با چشم

در صورت تماس با چشم باید چشم را به مدت ۱۵ دقیقه باز نگه داشت و شستشو داده شود، برای جلوگیری از این اتفاق باید از عینک‌های مخصوص استفاده شود.

تماس با پوست

در این صورت لباس‌های آلوده را در آورده و باید محل تماس را به مدت ۱۵ دقیقه با آب شست و شو داد. برای جلوگیری از این اتفاق باید لباس محافظ ، دستکش و … استفاده کرد.

گوارشی

در صورت وارد شدن سدیم تری پلی فسفات به دهان باید سریعا دهان شسته شود. برای جلوگیری از این اتفاق باید پس از کار دست‌ها را کامل شست و از خوردن و آشامیدن و سیگار کشیدن در زمان کار خودداری کرد.

خرید سدیم تری پلی فسفات

شیمی بازار به عنوان بورس آنلاین خرید و فروش مواد شیمیایی کمک شایانی به مصرف‌کنندگان مواد شیمیایی می‌کند تا بتوانند در فضایی کاملا شفاف به تامین‌کنندگان سدیم تری پلی فسفات از بین تولیدکنندگان، واردکنندگان و یا فروشندگان این ماده دسترسی داشته و بهترین تامین‌کننده STPP را با توجه به نیاز خود یافته و مستقیما و بدون واسطه با او ارتباط برقرار نمایند.

فروش سدیم تری پلی فسفات

تامین‌کنندگان سدیم تری پلی فسفات می‌توانند نسبت به معرفی شرکت و مواد خود از امکانات شیمی بازار استفاده کرده و فعالیت خود را از طریق این پلتفرم در فضای کسب و کار دیجیتال بهتر و با هزینه‌ای مناسب‌تر توسعه دهند.
 با امکاناتی همچون ایجاد پروفایل اختصاصی شرکت و درج آگهی فروش در شیمی بازار به آسانی ممکن خواهد بود.